Kippen houden is zoveel meer dan eieren rapen en een hok schoonmaken. Het is een samenwerking tussen dier en mens, waarin je als verzorger faciliteert wat het dier van nature nodig heeft. In onze visie verdienen kippen een leefomgeving die hun gedrag ondersteunt, hun gezondheid voedt en bijdraagt aan een levend ecosysteem. Niet door te sturen op productie, maar door te vertrouwen op wat er ontstaat als je dieren de ruimte geeft.

Natuurlijk gedrag vraagt om een natuurlijke omgeving

Kippen zijn actief, leergierig en alleseters. In het wild brengen ze hun dag al scharrelend door, op zoek naar zaden, gras, kruiden, wormen, insecten en andere voedzame hapjes. Wie kippen beperkt tot een hok met droogvoer, doet hen tekort. Een rijke buitenomgeving waarin ze kunnen pikken, krabben en zonnebaden is niet alleen fijn, maar essentieel voor hun fysieke en mentale welzijn.

Geef je kippen toegang tot vers groenvoer, dan zie je het verschil: hun vacht glanst, hun ogen staan helder en hun gedrag wordt rustiger en natuurlijker. Het scharrelen zélf draagt al bij aan hun gezondheid.

De kippentuin, een levend voedergebied

Om te voorkomen dat een uitloop snel kaal wordt, kun je eenvoudig een kippentuintje aanleggen: een stukje tuin of erf dat je inzaait met een mengsel van biologische kruiden, bloemen en grassen. Zet het eerst even af met fijn gaas zodat de zaden kunnen kiemen en de planten zich kunnen ontwikkelen. Zodra het groen stevig genoeg is, kunnen de kippen ervan eten.

In grotere uitlopen kun je werken met rotatie: laat kippen tijdelijk op een stukje grond scharrelen, geef de bodem daarna rust, en zaai op die plek opnieuw in. Wat je dan krijgt, is een kleine kringloop waarin dier, bodem en plant elkaar versterken.

Heb je minder ruimte? Dan zijn bakken of potten een goed alternatief. Ook daarin kun je een kippentuin opkweken. Zet er af en toe eentje in het hok of in de ren, eventueel met een gaas eroverheen, zodat het groen langer meegaat. Niet alles wat je zaait wordt meteen gegeten en dat is oké. Kippen kiezen instinctief waar ze behoefte aan hebben, en planten die ze vandaag laten staan, kunnen morgen ineens favoriet zijn.

Wat eten kippen het liefst?

In de natuur eten kippen niet alleen plantaardig. Ze jagen ook op insecten, wormen, slakjes en soms zelfs kleine kikkers of muizen. Dierlijke eiwitten zijn voor hen dus volkomen normaal. In een diverse uitloop kunnen ze dat zelf bij elkaar zoeken. Hebben ze daar minder toegang toe, dan kun je dit af en toe aanvullen met gedroogde insecten of een beetje vleesresten.

Als basis kun je kiezen voor biologisch kippenvoer op basis van hele granen en zaden, zonder kunstmatige toevoegingen. Het liefst afgewisseld met wat bokashi voor de darmflora, en groenterestjes voor versheid en variatie. Tijdens de rui of in koude periodes kun je extra energie geven in de vorm van vetten of dierlijke eiwitten. En als er echt weinig natuurlijk aanbod is, kun je tijdelijk een beetje legkorrel bijvoeren.

Wat belangrijk is: voer naar behoefte, niet naar verwachting. Het idee dat je zonder legkorrel geen eieren krijgt, klopt niet met onze ervaring. Kippen die gezond, vrij en gevarieerd leven, leggen uit zichzelf. En soms even niet, en ook dat hoort erbij.

Aanvullen naar behoefte: zaden, vetten en vitaliteit

Naast het basisvoer kun je kippen naar behoefte iets extra’s geven. Denk aan:

• Lijnzaad, rijk aan omega-3 vetzuren, voor vertering en vacht
• Hennepzaad, vol essentiële aminozuren en plantaardige eiwitten
• Ongepelde zonnepitten, voor vetzuren, vitaminen en sporenelementen
• Zeewier of veendrenk, met een breed spectrum aan goed opneembare mineralen
• Bokashi, gefermenteerde voeding die het darmmilieu ondersteunt

Doordat deze producten puur zijn, kun je ze zonder problemen met elkaar combineren. Je kunt zelfs je eigen mix maken, afgestemd op het seizoen of de behoefte van je dieren.

Waarom kippengrit zo belangrijk is

Kippen hebben geen tanden, ze gebruiken kleine steentjes in hun spiermaag om voedsel te vermalen. Kippengrit is daarom onmisbaar. Het ondersteunt de vertering van granen en zaden, bevordert de opname van voedingsstoffen en draagt bij aan sterke eischalen. Zorg dat het altijd beschikbaar is in een apart bakje. Kippen nemen precies wat ze nodig hebben.

Een goede gritmix bevat bij voorkeur verschillende soorten: zeeschelpengrit, lavagruis, oesterkalk en roodsteen. Elk ingrediënt levert zijn eigen bijdrage aan een gezonde mineralenbalans.

De bodem is het begin

Of je nu een kippentuin aanlegt of een stuk uitloop wil herstellen, alles begint bij de bodem. Door het zaaibed te verrijken met natuurlijke bodemverbeteraars zoals lavameel, zeeschelpenkalk, kleimineralen en compost, creëer je een luchtige, voedzame basis waarin kruiden en bloemen goed kunnen groeien. En wat groeit in goede bodem, is ook voedzamer voor je kippen.

In het hok zelf kun je diezelfde filosofie volgen. Kies voor bodembedekking die het microbieel leven ondersteunt en vocht reguleert. Strooi bijvoorbeeld lavameel of diatomeeënaarde in het hok en op zandbadplekken. Dat houdt de omgeving fris en draagt bij aan een natuurlijke balans, zonder kunstmatige middelen.

Kippen houden in balans

Kippen houden op een holistische manier vraagt wat meer aandacht, maar geeft ook veel terug. Het maakt je onderdeel van een levend systeem waarin dier, bodem en omgeving met elkaar samenwerken. Of je nu een paar kippen in de tuin hebt of een toom op het erf, elke handeling telt.

Door mee te bewegen met de seizoenen, variatie aan te bieden en de natuurlijke behoeften van je dieren te respecteren, creëer je een leefomgeving waarin gezondheid geen doel is, maar het vanzelfsprekende gevolg.