Een biodiverseweide vol leven, dat klinkt als iets heel natuurlijks, maar in de praktijk is het vaak ver te zoeken. Veel graslanden bestaan uit slechts enkele dominante (raai)grassen, met weinig ruimte voor kruiden, bloemen of andere planten soorten. En dat terwijl dieren juist floreren op een divers dieet, waarbij ze zelf kunnen kiezen. Of je nu paarden, kippen, schapen of geiten houdt: áls ze de kans krijgen, zoeken ze zelf naar precies die planten waar ze op dat moment behoefte aan hebben. Ze foerageren namelijk met hun instinct.

Biodiversiteit betekent keuze. En keuze betekent balans. 

Gras als voeding én medicijn

De oude Griekse geneesheer Hippocrates zei het al:

“Laat voeding je medicijn zijn, en je medicijn je voeding.”

Dat geldt voor mensen, maar net zo goed voor dieren. Wanneer een dier toegang heeft tot een breed spectrum van grassen, planten, bomen, bloemen en kruiden, kan het zélf selecteren wat het lichaam nodig heeft. Soms zijn dat bitterstoffen om de spijsvertering te ondersteunen, dan weer looistoffen voor de weerstand of etherische oliën met een zuiverende werking. En dat is de kracht van een biodiverse weide.

Verschil tussen productiegras en biologisch graszaad

De meeste gangbare weides bestaan uit snelle groeiers. Grassen die zijn veredeld om zoveel mogelijk massa te leveren, gevoed met kunstmest of drijfmest. Ze ogen groen en vol, maar missen structuur, bevatten veel suikers en onontwikkelde eiwitten en zijn vaak arm aan spoorelementen. Zoals wel eens wordt gezegd, het is grasfalt. Ze worden kort begraasd, raken uitgeput en leveren voeding die eerder belastend is dan ondersteunend. Vooral sobere dieren zoals paarden, pony’s of geiten zijn hier gevoelig voor. Het gevolg: een dier met disbalans en alle gevolgen van dien.

Biologische grassen daarentegen groeien langzaam, wortelen diep en zijn in balans met de bodem. Ze vragen geen stikstofexplosie, maar versterken het bodemleven op natuurlijke wijze. Combineer je deze met kruiden en bloemen, dan ontstaan de mooiste dingen: een rijke, levendige weide waar dieren hun natuurlijke gedrag kunnen volgen en een landschap dat opbloeit.

Een biodiverse weide aanleggen in de praktijk

Wil je meer biodiversiteit in je grasland? Dan kun je aan de slag met biologisch graszaad, kruidenmengsels of zelfs losse zaden. Of je nu helemaal opnieuw inzaait of gaat doorzaaien op een bestaande weide, er zijn veel mogelijkheden. Niets is onmogelijk, je moet er gewoon aan beginnen. 

Een paar praktische tips:

• Zaai op open zodes: Doorzaaien werkt het best als het gras kort is en er voldoende ruimte is voor het nieuwe zaad.
  
• Gebruik geen kunstmest: Dit verstoort de bodem verhoudingen en belemmert de vestiging van kruiden.
  
• Maak stukken tijdelijk ontoegankelijk voor begrazing: Zo krijgen planten de kans om volwassen te worden en zichzelf uit te zaaien.
  
• Kies bewust je mengsel: Voor natte of droge gronden, voor hooiland of graasweide, zijn er passende biologische mengsels beschikbaar. Je leest er hier meer over.
  
• Denk aan evenwicht: Te veel klaver kan leiden tot een te eiwitrijk rantsoen, zeker voor sobere rassen.
  

Bloemen en kruiden in een biodivers grasland

Bloemen en kruiden maken niet alleen je weiland kleurrijker, ze brengen ook balans. Ze trekken insecten aan (en weren anderen), halen spoorelementen uit diepere bodemlagen, en maken stoffen aan die de stofwisseling, spijsvertering en weerstand ondersteunen. Sommige worden veel gegeten, andere blijven onaangeroerd. En dat is prima. Elke plant vervult een functie, ook als die puur in de bodem plaatsvindt.

Je kunt kiezen voor samengestelde mengsels zoals ons weidekruidenmengsel  (laag, zonder klavers, goed voor hooiwinning) of de rijkere bloemenmengsels als het Wolff-mengsel als akkerrandmengsel of het Tübinger bijenmengsel met meerjarige bloemen, kruiden en natuurlijke stikstofbinders. Gebruik die laatste twee niet ín de paardenweide maar liever ernaast. Dit vanwege het hogere klaver aandeel en kruiden die niet geschikt zijn voor paarden.

Regeneratief weidebeheer: denk in kringlopen

Een biodiverse weide is niet alleen goed voor je dieren, maar ook voor je bodem én toekomstige oogsten. Door te werken met biologische zaden, natuurlijke bemesting en extensief beheer draag je bij aan een gezonde bodemstructuur, verhoogde CO₂-binding en ondersteun je een sterker ecosysteem.

Voed je grasland met compost, bodem bokashi of materiaal uit de Eco-Stal. Dat is regeneratief werken, de cirkel is rond en je geeft terug aan de bodem wat je nam. 

Samengevat: Biologisch graszaad is meer dan een groene basis. Het is voeding, balans, en herstelvermogen in één. Door te kiezen voor variatie, geef je dieren de kans om te kiezen en daarmee gezond te blijven. Het vraagt misschien iets meer aandacht, maar je krijgt er zoveel voor terug: gezondere dieren, een rijkere bodem, minder input en een stabiel ecosysteem.

Klaar om zelf te zaaien? Zorg voor de juiste bodemverbeteraars en kies een mengsel dat past bij jouw dieren, bodemtype en doel. Zo maak je van je weide een levendig, voedzaam landschap vol potentie. Je vind alles wat je nodig hebt bij Natuly! (voorheen Bio-Ron)